ਸ਼ਮਾਂ ਬੜੀ ਤੇਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਦਲ ਰਹੇ ਸ਼ਮੇ ਦੇ ਨਾਲ ਹਰ ਚੀਜ ਬਦਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਸ਼ੋਕ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰ ਵੀ ਬਦਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੁਨਿਆਂ ਦੀ ਹਰ ਸ਼ਹੂਲਤ ਬੜੀ ਤੇਜੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਾਡੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਪੁਰਾਣੇ ਸ਼ਮੇ ਨੂੰ, ਭੁੱਲੇ ਹੋਏ ਪਲ ਵਾਗ ਵਸ਼ਾਰਿਆਂ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਨਵੀਆਂ ਤੋ ਨਵੀਆਂ ਖ਼ੋਜਾਂ ਹੋ ਰਹੀਆ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰ ਇੱਕ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਬਦਲ ਮੋਜੂਦ ਹੈ। ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਨੇ, ਦੁਨਿਆਂ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੁਨਿਆਂ, ਇੱਕ ਮੁੱਠੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਮੋਬਾਇਲ ਨੇ ਦੂਰੀਆਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਅਸੀ, ਇੱਕ ਮਿੰਟ-ਸ਼ਕਿੰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਤੇ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਅਤੇ ਆਸ਼ਾਨੀ ਦੇ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹਾ। ਅੱਜ ਹਰ ਸ਼ੁੱਖ-ਸ਼ਹੂਲਤ, ਸਾਡੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਮੋਜ਼ੂਦ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰਾ ਬਦਲਾਅ ਪਿਛਲੇ ਥੋੜੇ ਜਿਹੇ ਸ਼ਮੇ ਵਿੱਚ ਬੜੀ ਤੇਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਆਇਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਰੰਗ-ਢੰਗ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਦਲਾਅ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਦਾ ਸਾਡੀ ਸ਼ਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਉਪਰ ਕਾਫੀ ਪਰਭਾਵ ਪਿਆ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਰਿਸ਼ਤੇ-ਨਾਤਿਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਹੋਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਢਾਚੇ ਬਦਲ ਗਏ ਹਨ। ਸਾਡਾ ਸ਼ਭਿਆਚਾਰ, ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਵਿਰਾਸ਼ਤ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਅਤੇ ਪਹਿਨਣ ਦੇ ਢੰਗ ਹੋਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸ਼ਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਾਡੀ ਮਾਨਸ਼ਿਕ ਸ਼ਥਿਤੀ ਦਾ ਬਦਲਣਾਂ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੈ।
ਸਾਡੀ ਤਰਾਸ਼ਦੀ ਇਹ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਕਿ ਅਸੀ ਇੱਕ ਥਾ ਖੜਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜਾ ਪਿੱਛੇ ਮੁੜਨ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭੱਜ ਰਹੇ ਹਾ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਆਧੁਨਿਕਤਾ, ਸਾਡੇ ਉਪਰ ਹਾਵੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀ ਵੀ ਉਸ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰਾ ਗੁਆਚ ਗਏ ਹਾ। ਹੁਣ ਆਧੁਨਿਕ ਸ਼ਹੂਲਤਾ ਤੋ ਬਿਨਾ, ਸਾਡਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਕਿ ਹਰ ਇੱਕ ਆਧੁਨਿਕ ਸ਼ਹੂਲਤ, ਸਾਡੀ ਕਮਜੋਰੀ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।
ਅੱਜ ਅਸੀ ਇੱਕ ਥਾ ਤੋ ਦੂਜੀ ਥਾ ਤੇ ਜਾਣ ਲਈ, ਮੋਟਰ ਗੱਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋ ਕਰਦੇ ਹਾ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਥੋੜਾ-ਬਹੁਤ ਤੁਰਨਾ ਵੀ ਔਖਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਅਸੀ ਗਰਮੀ ਜਾ ਸ਼ਰਦੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਨਾਉਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹਾ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋ ਬਚਣ ਲਈ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ ਜਾ ਹੀਟਰ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈਦੇ ਹਾ। ਮੋਬਾਇਲ ਜਾ ਕੰਪਿਊਟਰ ਨੇ ਤਾ, ਸਾਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰਾ ਪਕੜ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਕਿ ਇਹਨਾ ਤੋ ਬਿਨਾ ਸਾਡਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਬਿਲਕੁਲ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹਨਾ ਰਾਹੀ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਨੇ, ਸਾਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਇਹਨਾ ਦਾ ਦੀਵਾਨਾਂ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਸੀ ਆਪਣੇ ਦਿਨ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸ਼ਮਾ, ਮੋਬਾਇਲ ਜਾ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਵਰਤੋ ਵਿੱਚ ਬਤਾਉਦੇ ਹਾ। ਇਸ ਤੋ ਇਲਾਵਾ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਬਿਜ਼ਲੀ ਦੇ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀਆ ਸ਼ਹੂਲਤਾਂ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਹੈ। ਜਿਹਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਅਸੀ ਕਈ ਕੰਮ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾ, ਜਿਵੇ ਕਿ ਬਿਜ਼ਲਈ ਚੁੱਲੇ, ਕੱਪੜੇ ਧੋਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ, ਫਰਿਜ਼ ਆਦਿ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬਿਜ਼ਲੀ ਜਮਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇੰਨਵੈਟਰ ਆ ਗਏ ਹਨ, ਜੋ ਕਦੇ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਬਿਜ਼ਲੀ ਦੀ ਕਿੱਲਤ ਨਹੀ ਆਉਣ ਦਿੰਦੇ।
ਸ਼ਿੱਟੇ ਵਜੋ, ਆਧੁਨਿਕਤਾਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ, ਸਾਡੀ ਨਿੱਜ਼ੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਪਰਭਾਵਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਸਾਡੀਆ ਸਾਰੀਆ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਆਧੁਨਿਕ ਵਸ਼ਤਾਂ ਦੇ ਰਾਹੀ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋ ਰਹੀਆ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੇ ਰਾਹੀ ਸ਼ਥਾਪਿਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੀ ਲੋੜ ਮਹਿਸ਼ੂਸ ਨਹੀ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਅਸੀ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਤ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਜੱਦੀ ਰਿਸ਼ਤੇ ਅਣਗੋਲੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਹੋਲੀ-ਹੋਲੀ ਟੁੱਟਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਸੀ ਹੁਣ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਤੋ ਜਿਆਦਾ ਪੈਸ਼ੇ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕਤਾਂ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹਾ। ਅੱਜ ਭਾਵੇ ਸਾਡੇ ਕਈ ਨਿੱਜ਼ੀ ਰਿਸ਼ਤੇ ਕਾਇਮ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਸੀ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਇਕੱਲੇ ਮਹਿਸ਼ੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾ, ਕਿਉਕਿ ਸਾਡੇ ਉਸਾਰੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਨਿੱਘ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਨਹੀ ਹੁੰਦਾ, ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਸਾਡੇ ਖੂਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋ ਇਲਾਵਾ ਆਧੁਨਿਕਤਾਂ ਵੱਲ ਜਾਣ ਕਾਰਨ, ਅਸੀ ਪਹਿਲਾ ਨਾਲੋ ਉਦਾਸ਼ ਹੋ ਗਏ ਹਾ। ਸਾਡੇ ਕੋਲੋ ਸ਼ਾਦਾਪਨ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਗੁਆਚ ਗਈਆ ਹਨ। ਗਲੈਮਰ ਦੀ ਚਮਕ ਨੇ, ਸਾਨੂੰ ਅੰਨੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸ਼ੁਆਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿ ਸਾਡਾ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਭਵਿੱਖ਼ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ ? ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਇਹ ਹੈ, ਕਿ ਸਾਡੇ ਬੱਚੇ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲੋ ਟੁੱਟ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਖ਼ੂਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਸ਼ਿਰਫ ਨਾਂ ਦੇ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਣਗੇ। ਸਾਡਾ ਸ਼ਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਬਿਲਕੁਲ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆ।
By - ਐਂਡਵੋਕੇਟ ਉਂਕਾਰ ਸਿੰਘ ਭਲੂਰ, ਪਿੰਡ-ਭਲੂਰ, ਜਿਲਾਂ-ਮੋਗਾ, ਪੰਜਾਬ (ਭਾਰਤ)-151207
